Bunama nörolojik veya psikiyatrik bir hastalık olarak sınıflandırılabilir. Alzheimer hastalığı da demansın bir çeşididir. Sosyal ve mesleki aktivitelere zarar verecek kadar ağır bir entellektüel fonksiyon kaybı ile tanımlanır. Bunama hafıza, muhakeme, soyut düşünce ve diğer yüksek kortikal fonksiyonların kaybı ile karakterizedir. Karakteristik azalmış yakın bellek, artmış ajitasyon, yönelim bozukluğu ve beklenmedik durumlarda uygunsuz davranışlara neden olabilir.
Hastalığın ilerleyen dönemlerinde:
– idrar tutamama
– kişisel bakım kabiliyetlerinin kaybı
– dudak kasılmaları
– bitkisel hayat
– ölüm
65 yaş üzerindeki bireyler en hassas gruptur. 65-79 arasında görülme sıklığı %2-3 iken bu oran 80 yaşın üzerinde %20’ye yükselir.
Bunama ağız hijyeni sağlama konusunda bilincin azalmasına ve ağrı ve disfonksiyon semptomlarının uygun bir şekilde dile getirilememesine bağlı olarak oral hijyeni zayıflatır. Ayrıca bu hastalar kötü dental sonuçlar doğuran xerestomia’ya neden olabilen kolin-esteraz inhibitörlerini (tacrine, donepizil) sık sık kullanırlar.
Sıklıkla karşılaşılan oral problemler:
– maksillofasiyal yaralanmalar
– travmatik ağız ülserasyonları
– kötü ağız ülserasyonları
– kötü ağız hijyeni
– geniş çürük
– eksik ve kırık diş
– atrizyon
– tükürük bezi disfonksiyonu
uyumsuz proteze bağlı sekonder olarak gelişen rezidüel sırtların ilerlemiş atrofisi
İleri dönem demanslı hastanın etraflı oral rehabilitasyonu mümkün olduğunca erken bir dönemde tamamlanmalıdır çünkü hasta er yada geç dental tedavi esnasındaki kooperasyon kabiliyetini kaybedecektir. Sık sık koruyucu ağız sağlığı randevuları endikedir.
İlaç yazarken dental terapötikleri (anestetikler, analjezikler) etkileyen karaciğer ve böbrekteki yaşa bağlı değişiklikleri dikkate alın. Genel bir kural olarak, yaşlı hastalarda birçok ilacın tek bir dozunun kandaki peak düzeyi genç hastalara göre iki kat daha fazla ve yarı ömürleri iki kat daha uzundur. Hastanın doktoru ile konsültasyon kurun.
Güven tazeleyici sıcak bir ortam yaratmaya çalışın; prosedürleri açıklayın, gülümseyin, göz temasında bulunun, hastaya kibarca dokunun. Kısa kelimeler, cümleler ve tekrarlar kullanın.
Legal yeterlilik, hastanın doktoruyla konsültasyonla beraber tayin edilmelidir.